HPV Aşısı Nasıl Yapılır Yan Etkileri Neler?

Konu Başlıkları | İçindekiler

HPV Aşısı Nasıl Yapılır, Yan Etkileri Neler?

HPV (Human Papilloma Virus) aşısı, son yıllarda kanserden korunma alanında en önemli tıbbi gelişmelerden biri olarak öne çıkmaktadır. Bu aşı, hem kadınlarda hem erkeklerde görülebilen HPV kaynaklı hastalıklara karşı güçlü bir koruma sağlar. Op. Dr. Öznur Dündar Akın, HPV aşısının doğru uygulandığında uzun süreli bağışıklık sağladığını ve yan etkilerinin genellikle hafif düzeyde olduğunu vurgulamaktadır.

HPV Aşısı Nedir?

HPV aşısı, insan papilloma virüsüne karşı vücudun bağışıklık sistemini güçlendiren koruyucu bir aşıdır. Aşı, vücuda virüsün zararsız parçacıklarını tanıtarak antikor üretimini sağlar. Bu antikorlar, vücut virüsle karşılaştığında hızlı bir savunma tepkisi oluşturur.

Op. Dr. Öznur Dündar Akın, HPV aşısının canlı virüs içermediğini, bu nedenle hastalık bulaştırma riski taşımadığını ve son derece güvenli olduğunu belirtmektedir.

HPV Aşısı Nasıl Yapılır?

HPV aşısı kas içine yapılan bir enjeksiyon şeklinde uygulanır. Genellikle üst kolun deltoid kasına veya uyluğun üst kısmına yapılır. Uygulama süresi kısa olup yalnızca birkaç saniye sürer.

Aşının Uygulanacağı Bölge

En sık tercih edilen bölge, kolun üst dış kısmıdır. Bu bölge hem kolay erişilebilir hem de kas dokusu yeterince uygundur.

Uygulama Şekli

Aşı, steril tek kullanımlık iğne ile yapılır. Uygulama sonrasında enjeksiyon bölgesine masaj yapılmaz; yalnızca hafifçe bastırılarak kanama kontrolü sağlanır.

 Doz Sayısı

Aşı dozu, kişinin yaşına göre belirlenir

• 9–14 yaş arası: 2 doz (0. ve 6. ay)
• 15 yaş ve üzeri: 3 doz (0., 1–2. ve 6. ay)

Op. Dr. Öznur Dündar Akın, aşının tam koruma sağlaması için tüm dozların eksiksiz yapılması gerektiğini, eksik dozlarda bağışıklığın yeterli oluşmayabileceğini belirtmektedir.

HPV Aşısı Uygulama Süreci

HPV aşısı öncesinde kişiden özel bir hazırlık istenmez. Ancak bazı durumlarda doktor kontrolü önemlidir.

Aşı Öncesi Değerlendirme

• Kişinin alerji öyküsü sorgulanır.
• Hamilelik veya emzirme durumu değerlendirilir.
• Enfeksiyon veya ateşli hastalık varsa aşı ertelenebilir.

Aşı Sırasında

Aşı uygulaması kısa sürede tamamlanır ve genellikle ağrısızdır. Bazı kişilerde hafif batma hissi olabilir.

Aşı Sonrasında

Hastaya birkaç dakika dinlenme önerilir. Nadiren kısa süreli baş dönmesi veya halsizlik olabilir. Bu durum geçicidir.

Op. Dr. Öznur Dündar Akın, aşının tıbbi gözetim altında yapılmasının en güvenli yöntem olduğunu, özellikle ilk dozda olası alerjik reaksiyonlara karşı dikkatli olunması gerektiğini vurgulamaktadır.

HPV Aşısı Türleri

Dünya genelinde üç farklı HPV aşısı kullanılmaktadır:

• Bivalan (2’li aşı) – HPV tip 16 ve 18’e karşı korur.
• Kuadrivalan (4’lü aşı) – Tip 6, 11, 16 ve 18’e karşı koruma sağlar.
• Nonavalent (9’lu aşı) – 9 farklı HPV tipine karşı en geniş korumayı sunar.

Op. Dr. Öznur Dündar Akın, Türkiye’de en yaygın kullanılan 4’lü ve 9’lu HPV aşılarının, hem kansere hem de siğillere karşı etkili olduğunu belirtmektedir.

HPV Aşısı Kimlere Uygulanabilir?

HPV aşısı hem kadınlara hem erkeklere yapılabilir. En yüksek koruma, cinsel temas başlamadan önce uygulanmasıyla elde edilir.

Kız Çocukları ve Kadınlar

• 9–14 yaş aralığı en ideal dönemdir.
• 45 yaşına kadar uygulanabilir.

Erkekler

• 9 yaşından itibaren yapılabilir.
• Erkeklerde penis, anüs ve ağız bölgesi kanserlerine karşı koruma sağlar.

Op. Dr. Öznur Dündar Akın, HPV aşısının sadece kadınlara değil, erkeklere de yapılmasının toplum genelinde virüs bulaşını büyük oranda azalttığını ifade etmektedir.

HPV Aşısının Etkisi Ne Kadar Sürer?

Araştırmalar, HPV aşısının 10–15 yıl boyunca yüksek düzeyde koruma sağladığını göstermektedir. Bu süre zarfında antikor seviyesi güçlü bir şekilde devam eder.

Op. Dr. Öznur Dündar Akın, mevcut verilerin aşının uzun süreli bağışıklık sağladığını ve tekrar dozuna genellikle gerek olmadığını belirtmektedir.

HPV Aşısının Yan Etkileri Neler?

HPV aşısı dünya genelinde milyonlarca kişiye uygulanmış ve güvenliği birçok bilimsel çalışmayla kanıtlanmıştır. Yan etkiler genellikle hafif ve kısa sürelidir.

1. Hafif Yan Etkiler

• Enjeksiyon yerinde ağrı, kızarıklık veya şişlik
• Hafif baş ağrısı
• Halsizlik veya yorgunluk
• Düşük ateş

Bu etkiler birkaç saat veya en fazla 1–2 gün içinde kendiliğinden geçer.

Nadiren Görülen Yan Etkiler

• Geçici baş dönmesi veya bayılma hissi
• Kas ağrısı
• Alerjik döküntü

Op. Dr. Öznur Dündar Akın, aşının ciddi alerjik reaksiyonlara çok nadir yol açtığını, bu nedenle uygulama sonrasında birkaç dakika gözlem yapılmasının yeterli olduğunu belirtmektedir.

Ciddi Yan Etkiler

Ciddi alerjik reaksiyonlar (anafilaksi) son derece nadirdir. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre HPV aşısı, bugüne kadar uygulanan en güvenli aşılardan biridir.

HPV Aşısı Güvenli mi?

HPV aşısı, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) ve Avrupa İlaç Ajansı (EMA) tarafından onaylanmıştır.

Op. Dr. Öznur Dündar Akın, HPV aşısının güvenilirliğinin uzun yıllardır yapılan araştırmalarla kanıtlandığını, aşının kansere karşı koruyucu etkisinin risklerinden çok daha fazla olduğunu vurgulamaktadır.

HPV Aşısı Hakkında Yanlış Bilinenler

“HPV aşısı kısırlık yapar.”

Bu tamamen yanlıştır. Hiçbir bilimsel araştırma, HPV aşısının doğurganlık üzerinde olumsuz etkisi olduğunu göstermemiştir.

“HPV aşısı sadece gençlere yapılır.”

Aşı, 45 yaşına kadar uygulanabilir ve her yaşta koruma sağlar.

“Aşı yaptıranlar artık smear testi yaptırmaz.”

Yanlış. Aşı, rahim ağzı kanserine karşı yüksek koruma sağlar ancak tüm HPV tiplerine karşı tam koruma sağlamaz. Bu nedenle düzenli jinekolojik kontroller devam etmelidir.

Op. Dr. Öznur Dündar Akın, toplumda yanlış inanışların aşı yaptırma oranlarını azalttığını, bu nedenle doğru bilgilendirmenin hayati olduğunu vurgulamaktadır.

HPV Aşısı Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Aşı sonrası birkaç saat boyunca enjeksiyon bölgesini kaşımaktan kaçınılmalıdır.
• Aşının yapıldığı kol hafif ağrıyabilir, bu durumda soğuk kompres uygulanabilir.
• Şiddetli ağrı veya döküntü gelişirse doktora başvurulmalıdır.

Op. Dr. Öznur Dündar Akın, aşı sonrası hafif yan etkilerin normal olduğunu, ancak yüksek ateş veya yaygın döküntü gibi durumlarda tıbbi yardım alınması gerektiğini belirtmektedir.

HPV Aşısı ve Gebelik

HPV aşısı gebelik döneminde önerilmez. Ancak hamilelikten sonra güvenle uygulanabilir. Emzirme döneminde ise genellikle risk oluşturmaz.

Op. Dr. Öznur Dündar Akın, aşı yapılmadan önce gebelik olasılığının değerlendirilmesini, gebelik saptanırsa kalan dozların doğum sonrasına ertelenmesini önermektedir.

HPV Aşısının Toplumsal Önemi

HPV aşısının yaygın uygulanması, toplum genelinde virüsün bulaşma oranını azaltır. Bu da kanser oranlarında düşüşe yol açar.

Op. Dr. Öznur Dündar Akın, toplumsal bağışıklığın oluşması için hem kız hem de erkek çocuklarının aşılanmasının önemine dikkat çekmektedir.

HPV aşısı, günümüzde kansere karşı geliştirilen en etkili koruma yöntemlerinden biridir. Uygulaması basit, yan etkileri hafif ve uzun süreli koruma sağlayan bu aşı, hem bireysel hem de toplumsal sağlık açısından büyük bir kazanımdır.

Op. Dr. Öznur Dündar Akın, HPV aşısının güvenli, etkili ve herkes için erişilebilir bir koruma yöntemi olduğunu vurgulamaktadır. Düzenli jinekolojik kontrollerle birlikte uygulandığında, HPV kaynaklı hastalıklar büyük ölçüde önlenebilir.

Aşı bilinci ve doğru bilgilendirme, kansersiz bir geleceğe atılan en güçlü adımlardan biridir.