HPV Aşısı Neden Yapılır Kimlere Yapılır?

Konu Başlıkları | İçindekiler

HPV Aşısı Neden Yapılır, Kimlere Yapılır?

HPV (Human Papilloma Virus), kadın ve erkeklerde çeşitli hastalıklara yol açabilen, cinsel yolla bulaşan en yaygın virüslerden biridir. Özellikle rahim ağzı (serviks) kanserinin en önemli nedeni olması nedeniyle, HPV’ye karşı koruma sağlayan aşılar büyük önem taşımaktadır. Op. Dr. Öznur Dündar Akın, HPV aşısının kanserden korunmada en etkili yöntemlerden biri olduğunu, toplum sağlığı açısından da ciddi bir koruyucu rol üstlendiğini vurgulamaktadır.

HPV Nedir ve Neden Tehlikelidir?

HPV, 200’den fazla farklı tipe sahip bir virüs grubudur. Bu tiplerin bazıları zararsız siğillere neden olurken, bazıları yüksek riskli kabul edilir ve kansere yol açabilir.

Yüksek Riskli HPV Tipleri

HPV tip 16 ve 18, rahim ağzı kanserlerinin yaklaşık %70’inden sorumludur. Ayrıca vajina, vulva, penis ve anüs kanserlerinde de etkili olduğu bilinmektedir.

Düşük Riskli HPV Tipleri

Tip 6 ve 11 gibi düşük riskli HPV türleri ise genital siğillere yol açar ancak kansere neden olmaz.

Op. Dr. Öznur Dündar Akın, HPV’nin genellikle belirti göstermeden ilerlediğini ve bu nedenle korunmanın, tedaviye göre çok daha etkili bir strateji olduğunu belirtmektedir.

HPV Aşısı Neden Yapılır?

HPV aşısı, vücudun bağışıklık sistemini HPV virüsüne karşı hazırlayarak enfeksiyona karşı koruma sağlar. Bu aşı, hem kansere hem de siğil gibi rahatsız edici lezyonlara karşı güçlü bir savunma mekanizması oluşturur.

Rahim Ağzı Kanserinden Koruma

HPV aşısının yapılma nedenlerinin başında rahim ağzı kanserinden korunma gelir. Dünya genelinde her yıl yüz binlerce kadın HPV kaynaklı kanser nedeniyle yaşamını yitirmektedir.

Op. Dr. Öznur Dündar Akın, rahim ağzı kanserinin neredeyse tamamına yakınının HPV kaynaklı olduğunu ve aşının bu kanser türünü büyük oranda önlediğini vurgulamaktadır.

Genital Siğillere Karşı Koruma

HPV tip 6 ve 11, genital siğillerin yaklaşık %90’ından sorumludur. Aşı, bu tip virüslere karşı da etkili koruma sağlar. Böylece hem fiziksel hem de psikolojik olarak rahatsızlık veren siğillerin önüne geçilir.

 Diğer Kanser Türlerinden Koruma

HPV yalnızca kadınlarda değil, erkeklerde de bazı kanser türlerinin nedenidir. Ağız, boğaz, anüs ve penis kanserleri bunların başında gelir. HPV aşısı, bu tür kanserlere karşı da koruma sağlayarak her iki cinsiyette de sağlık risklerini azaltır.

Toplumsal Bağışıklık Sağlamak

HPV aşısının yaygın uygulanması, toplumda virüsün bulaşma oranını ciddi şekilde düşürür. Bu sayede sadece aşı yaptıranlar değil, aşısız kişiler de dolaylı olarak korunmuş olur.

Op. Dr. Öznur Dündar Akın, HPV aşısının bireysel bir koruma olmanın ötesinde, toplumsal sağlık açısından da büyük önem taşıdığını ifade etmektedir.HPV Aşısı Kimlere Yapılır?

HPV aşısı hem kadınlara hem erkeklere uygulanabilir. Aşı için en uygun yaş aralığı, cinsel aktivitenin başlamadığı dönemdir.

Kız Çocukları ve Genç Kadınlar

HPV aşısı en çok 9–14 yaş arası kız çocuklarına önerilir. Bu yaş grubunda bağışıklık sistemi aşıya karşı en güçlü yanıtı verir. Ancak 26 yaşına kadar uygulanabilir ve bazı durumlarda 45 yaşına kadar fayda sağlayabilir.

Op. Dr. Öznur Dündar Akın, aşının cinsel temas öncesinde yapılmasının etkinliği artırdığını, ancak virüsle karşılaşmış bireylerde bile koruyucu etkisinin sürdüğünü belirtmektedir.

Erkek Çocukları ve Genç Erkekler

HPV aşısı erkeklerde de koruma sağlar. Aşı, hem genital siğilleri hem de HPV kaynaklı kanserleri önler. Erkeklerde virüsün bulaşmasını engelleyerek kadın partnerlerin de korunmasına katkı sağlar.

Yetişkin Kadınlar

Yetişkin kadınlarda da HPV aşısı uygulanabilir. Özellikle HPV ile enfekte olmayan veya belirli risk grubundaki kadınlar için etkili bir koruma sunar.

Op. Dr. Öznur Dündar Akın, 30 yaş üzeri kadınlarda da aşının faydalı olduğunu, bağışıklık sistemi güçlü olan bireylerde uzun süreli koruma sağladığını belirtmektedir.

HPV Aşısı Kaç Doz Uygulanır?

Aşının dozu, kişinin yaşına göre değişir.

• 9–14 yaş arası: 2 doz (0 ve 6. ayda)
• 15 yaş ve üzeri: 3 doz (0, 1–2 ve 6. ayda)

Dozlar arasındaki aralıklara dikkat edilmesi, aşının etkinliğini doğrudan etkiler.

Op. Dr. Öznur Dündar Akın, eksik doz bırakılmamasının önemini, aşı takviminin düzenli tamamlanmasıyla uzun süreli bağışıklık elde edileceğini vurgulamaktadır.

HPV Aşısı Türleri

Dünya genelinde üç farklı HPV aşısı kullanılmaktadır:

• İki bileşenli (Bivalan) – Tip 16 ve 18’e karşı korur.
• Dört bileşenli (Kuadrivalan) – Tip 6, 11, 16 ve 18’e karşı koruma sağlar.
• Dokuz bileşenli (Nonavalent) – 9 farklı HPV tipine karşı en geniş korumayı sunar.

Op. Dr. Öznur Dündar Akın, Türkiye’de en yaygın kullanılan 4’lü ve 9’lu HPV aşılarının hem kanser hem de siğil riskini belirgin şekilde azalttığını ifade etmektedir.

HPV Aşısı Ne Zaman Yapılmalıdır?

En uygun dönem, bağışıklık sisteminin güçlü olduğu ergenlik öncesi dönemdir. Ancak aşıyı geç yaşta yaptırmak da koruma sağlar.

Erken Yaşta Aşılama

9–14 yaş aralığında aşı yapılması, ilerleyen yıllarda virüse karşı güçlü bağışıklık oluşturur.

Yetişkin Dönemde Aşılama

Cinsel olarak aktif bireylerde de HPV aşısı faydalıdır. Hatta virüsle karşılaşmış kişilerde bile aşının bazı HPV tiplerine karşı koruma sağladığı gösterilmiştir.

Op. Dr. Öznur Dündar Akın, aşının yaş sınırından çok kişinin bağışıklık durumuna ve risk grubuna göre değerlendirilmesi gerektiğini belirtmektedir.

HPV Aşısı Kimlere Yapılmaz?

Bazı durumlarda HPV aşısı uygulanması ertelenebilir:

• Gebe kadınlarda
• Ciddi alerjik reaksiyon öyküsü bulunan kişilerde
• Akut enfeksiyonu (ateşli hastalık) olan bireylerde

Bu durumlarda doktorun önerisi doğrultusunda aşı takvimi planlanmalıdır.

Op. Dr. Öznur Dündar Akın, aşı yapılmadan önce hastanın tıbbi öyküsünün mutlaka değerlendirilmesi gerektiğini, böylece güvenli uygulamanın sağlanabileceğini ifade etmektedir.

HPV Aşısı Yaptırmanın Faydaları

HPV aşısı, sadece bireysel koruma sağlamakla kalmaz; toplum genelinde kanser oranlarının azalmasına da katkıda bulunur.

Kadın Sağlığını Korumak

Rahim ağzı, vajina ve vulva kanserlerini önlemede etkilidir.

Erkek Sağlığını Korumak

Penis, anüs ve boğaz kanserleri riskini azaltır.

Toplumsal Sağlığa Katkı

Aşı yapılan toplumlarda HPV enfeksiyonları, siğil vakaları ve kanser oranları ciddi şekilde azalmıştır.

Op. Dr. Öznur Dündar Akın, HPV aşısının yalnızca bireyleri değil, toplumu koruyan bir sağlık yatırımı olduğunu vurgulamaktadır.

HPV Aşısı ve Düzenli Kontrollerin Önemi

Aşı yaptırmak, rahim ağzı kanseri taramalarını (smear testi) gereksiz hale getirmez. Aşı koruyucu olsa da tüm HPV tiplerine karşı tam bağışıklık sağlamaz.

Op. Dr. Öznur Dündar Akın, aşılı bireylerin de düzenli jinekolojik muayenelerini yaptırması gerektiğini, erken tanının hayat kurtardığını belirtmektedir.

HPV aşısı, kadın ve erkek sağlığını korumada büyük bir devrimdir. Rahim ağzı kanseri başta olmak üzere birçok kanser türünden korunmak için en etkili ve güvenli yoldur.

Op. Dr. Öznur Dündar Akın, HPV aşısının erken yaşta yapılmasının, hem bireysel hem de toplumsal sağlık açısından hayati önem taşıdığını vurgulamaktadır. Aşı, sadece bir koruma yöntemi değil; sağlıklı bir geleceğin anahtarıdır.