HPV Aşısı Nedir Ne İşe Yarar?

Konu Başlıkları | İçindekiler

HPV Aşısı Nedir, Ne İşe Yarar?

HPV (Human Papilloma Virus), hem kadınlarda hem de erkeklerde çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilen yaygın bir virüstür. En bilinen etkilerinden biri rahim ağzı (serviks) kanserine neden olmasıdır. Günümüzde geliştirilen HPV aşısı, bu virüse karşı en etkili korunma yöntemlerinden biridir. Op. Dr. Öznur Dündar Akın, HPV aşısının özellikle kadın sağlığını korumada devrim niteliğinde bir gelişme olduğunu ve erken dönemde uygulanmasının kanser riskini belirgin şekilde azalttığını vurgulamaktadır.

HPV Nedir?

HPV, cinsel yolla bulaşan ve 200’den fazla farklı tipi bulunan bir virüs grubudur. Bazı tipleri zararsız olup siğil gibi basit cilt lezyonlarına neden olurken, bazıları ciddi hastalıkların temel nedenidir.

Yüksek Riskli HPV Tipleri

Yüksek riskli HPV türleri (özellikle tip 16 ve 18), rahim ağzı, vajina, penis ve anüs kanseri gibi hastalıklara yol açabilir.

Düşük Riskli HPV Tipleri

Düşük riskli tipler (örneğin 6 ve 11), genital siğillere neden olur ancak kansere yol açmaz.

Op. Dr. Öznur Dündar Akın, HPV’nin yaygınlığının sanıldığından çok daha fazla olduğunu, cinsel olarak aktif bireylerin büyük kısmının yaşamı boyunca en az bir kez HPV ile karşılaştığını ifade etmektedir.

HPV Aşısı Nedir?

HPV aşısı, vücuda bağışıklık kazandırarak HPV’nin neden olduğu hastalıklara karşı koruma sağlar. Aşı, virüsün zararsız parçacıklarını içerir; bu sayede bağışıklık sistemi virüsü tanır ve ileride gerçek virüsle karşılaştığında savunma geliştirir.

Op. Dr. Öznur Dündar Akın, HPV aşısının canlı virüs içermediğini, bu nedenle hastalığa neden olmadığını ancak uzun süreli koruma sağladığını belirtmektedir.

HPV Aşısı Ne İşe Yarar?

HPV aşısı, özellikle rahim ağzı kanseri, genital siğil ve HPV kaynaklı diğer kanser türlerinden korunmada büyük rol oynar.

Rahim Ağzı Kanserinden Koruma

HPV tip 16 ve 18, rahim ağzı kanserlerinin yaklaşık %70’inden sorumludur. Aşı bu iki tipe karşı koruma sağlayarak, kadınlarda kanser riskini büyük oranda düşürür.

Genital Siğillere Karşı Etki

Aşının bazı versiyonları (örneğin 4’lü veya 9’lu HPV aşıları), siğile neden olan tip 6 ve 11’e karşı da koruma sağlar.

Erkeklerde Koruma

HPV aşısı sadece kadınlara değil, erkeklere de uygulanabilir. Erkeklerde penis, anüs ve ağız bölgesi kanserlerine karşı koruma sağlar.

Op. Dr. Öznur Dündar Akın, HPV aşısının hem kadın hem erkek bireylerde uygulanmasının toplum genelinde virüs yayılımını önemli ölçüde azalttığını ifade etmektedir.

HPV Aşısı Kimlere Yapılır?

HPV aşısı, 9 yaşından itibaren hem kız hem de erkek çocuklara uygulanabilir. En ideal zaman, cinsel aktivitenin başlamadığı dönemdir.

Kız Çocukları İçin

Genellikle 9–14 yaş aralığında uygulanması önerilir. Bu yaş grubunda bağışıklık sistemi daha güçlü yanıt verir.

Yetişkin Kadınlar

Aşı, 45 yaşına kadar yapılabilir. Ancak koruma oranı, virüsle karşılaşmadan önce yapılırsa en yüksektir.

Erkeklerde Uygulama

Erkeklerde aşının yapılması, virüsün cinsel yolla bulaşmasını engelleyerek hem kendilerini hem de partnerlerini korur.

Op. Dr. Öznur Dündar Akın, HPV aşısının sadece genç yaşta değil, ilerleyen yaşlarda da fayda sağlayabileceğini ancak erken yaşta uygulandığında etkinliğin çok daha yüksek olduğunu vurgulamaktadır.

HPV Aşısı Kaç Doz Uygulanır?

HPV aşısı, yaşa göre 2 veya 3 doz şeklinde uygulanır.

15 Yaş Altı

9–14 yaş aralığında olan bireylere iki doz uygulanır. İlk dozdan sonra ikinci doz genellikle 6 ay sonra yapılır.

15 Yaş Üstü

15 yaş ve üzerindekilere üç doz önerilir. Dozlar genellikle şu aralıklarla uygulanır:

• 1. doz: Başlangıç

• 1. doz: 1–2 ay sonra

• 1. doz: 6 ay sonra

Op. Dr. Öznur Dündar Akın, aşının eksiksiz uygulanmasının bağışıklık açısından büyük önem taşıdığını, dozların atlanmaması gerektiğini belirtmektedir.

HPV Aşısı Türleri

Günümüzde üç ana HPV aşısı kullanılmaktadır

• 2’li Aşı (Bivalan) – Tip 16 ve 18’e karşı korur.
• 4’lü Aşı (Kuadrivalan) – Tip 6, 11, 16 ve 18’e karşı korur.
• 9’lu Aşı (Nonavalent) – 9 farklı tipe karşı en geniş korumayı sağlar.

Op. Dr. Öznur Dündar Akın, Türkiye’de en sık kullanılan aşı türlerinin 4’lü ve 9’lu aşılar olduğunu, bu aşıların rahim ağzı kanserine karşı maksimum koruma sunduğunu ifade etmektedir.

HPV Aşısı Ne Kadar Süre Korur?

Yapılan araştırmalara göre HPV aşısı en az 10–15 yıl koruma sağlar. Bu süre zarfında antikor seviyesi yüksek kalır.

Op. Dr. Öznur Dündar Akın, mevcut verilerin aşının uzun vadeli koruyuculuğunu desteklediğini, tekrar dozlarına genellikle gerek olmadığını ancak bilimsel araştırmaların devam ettiğini belirtmektedir.

HPV Aşısının Yan Etkileri Var mı?

HPV aşısı son derece güvenli bir aşıdır. Yaygın yan etkiler hafif ve kısa sürelidir.

En Sık Görülen Yan Etkiler

• Enjeksiyon bölgesinde ağrı veya kızarıklık
• Hafif baş ağrısı veya yorgunluk
• Nadiren düşük ateş

Op. Dr. Öznur Dündar Akın, HPV aşısının milyonlarca kişiye uygulandığını ve ciddi bir yan etki rapor edilmediğini, aşının güvenilirliğinin Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından onaylandığını ifade etmektedir.

HPV Aşısı Kanserden Tam Koruma Sağlar mı?

HPV aşısı, kansere neden olan en riskli virüs tiplerine karşı koruma sağlar, ancak tüm HPV türlerini kapsamaz. Bu nedenle, düzenli jinekolojik kontroller ve smear testleri ihmal edilmemelidir.

Op. Dr. Öznur Dündar Akın, aşının yüksek oranda koruma sağladığını ancak düzenli tarama testlerinin hala gerekli olduğunu vurgulamaktadır.

HPV Aşısı Hakkında Toplumda Yaygın Yanlış Bilgiler

“Aşı sadece gençlere yapılır.”

Yanlış. Aşı, 45 yaşına kadar yapılabilir.

“HPV aşısı kısırlık yapar.”

Tamamen yanlış bir inanıştır. Hiçbir bilimsel çalışmada aşıyla kısırlık arasında ilişki bulunmamıştır.

“Aşı yaptıranlar smear testi yaptırmaz.”

Yanlış. Aşı koruma sağlar ancak düzenli kontroller devam etmelidir.

Op. Dr. Öznur Dündar Akın, toplumdaki yanlış inanışların aşılanma oranlarını düşürdüğünü, bu nedenle doğru bilgilendirmenin çok önemli olduğunu belirtmektedir.

HPV Aşısının Toplumsal Önemi

HPV aşısı sadece bireysel koruma sağlamaz, toplum genelinde virüsün yayılmasını da engeller. Aşılanma oranı arttıkça HPV kaynaklı kanserler ve siğil vakaları azalır.

Op. Dr. Öznur Dündar Akın, toplumsal bağışıklığın oluşması için hem kız hem de erkek çocuklarının aşılanmasının gerekliliğini vurgulamaktadır.

HPV aşısı, günümüzde kanserden koruyan en etkili tıbbi önlemlerden biridir. Rahim ağzı kanseri başta olmak üzere birçok ciddi hastalığın önlenmesinde büyük rol oynar.

Op. Dr. Öznur Dündar Akın, HPV aşısının erken yaşta yapılmasının, kadın ve erkek sağlığı açısından uzun vadeli koruma sağladığını ve toplum genelinde kanser oranlarını azaltmada önemli bir adım olduğunu belirtmektedir.

Aşı bilinci, düzenli kontroller ve doğru bilgilendirme sayesinde HPV kaynaklı hastalıklar artık önlenebilir hale gelmiştir.